maandag 8 februari 2010

De Badhoeve (1)

Hohenheim
(Hist. Museum H'meer)

De jonge Amersfoordt (Hist. Museum H'meer)

In de volgende reeks van de geschiedenis staat de boerderij De Badhoeve centraal. Dit was een beroemde boerderij in de Haarlemmermeerpolder, die bezocht werd door mensen uit binnen- en buitenland, gasten van Koninklijke huize en gewone burgers. De Badhoeve was eigendom van één van de meest bijzondere burgemeesters van de gemeente Haarlemmermeer, Mr. J.P. Amersfoordt.

Mr. J.P. Amersfoordt (1817-1885): Heer van De Badhoeve een veelzijdig pionier in Haarlemmermeer (1)

Jacob Paulus Amersfoordt werd op 4 juli 1817 geboren in Amsterdam. Zijn vader was in Harderwijk hoogleraar in de godgeleerdheid, de Semitische letterkunde, de redeneerkunst en de bovennatuurkunde. Het geslacht Amersfoord had generaties lang geleerden afgeleverd. In de herfst van 1823 neemt vader Amersfoordt zijn zoon enkele malen mee op wandeltochten door de verre polders. Hij vertelt zijn zoon over de boeren, hun werk en hun leven. Hij leert hem hoe belangrijk het werk van de landbouwers is. De aantrekkingskracht van het platteland is voor de jongen groter dan die van de stad. Het wordt zijn favoriete spel een boerderij te bouwen van blokken en lappen. In 1825 sterft zijn vader op 37-jarige leeftijd. Na het overlijden werd de 8-jarige Jacobus in het Utrechtse IJsselstein op kostschool gedaan om daarna het gymnasium te Amsterdam te doorlopen.
Vervolgens studeerde J.P. Amersfoordt letteren en rechten in Leiden. Waarna hij in 1840 promoveerde met twee in het latijn gestelde dissertaties in de juridische en literaire faculteiten.
Tijdens zijn studie tot doctor verbleef hij enige tijd in Hohenheim, waar hij enige tijd studeerde. Hij had van de toenmalige minister van Landbouw de Kock een aanbevelingsbrief weten te bemachtigen. Hohenheim was een begrip in de 19de eeuw op het gebied van landgoederenbeheer en hoe de landbouw rationeler bedreven kon worden. Er moesten scholen komen met een beter landbouwonderwijs. In Amersfoordt jonge jaren kende Nederland zo’n school nog niet. Hohenheim had een eigen werkplaats, waar de Hohenheimerploeg is ontwikkeld. Amersfoordt heeft op verschillende gebieden -van boekhouding tot de wijze van ploegen- aantekeningen gemaakt.
De periode in Hohenheim heeft zijn effect gehad op Amersfoordt in een latere periode en de band met Hohenheim bleef bestaan. Het was met name de economische kant van de bedrijfsvoering, die zijn interesse had. Lange tijd heeft de indruk bestaan, dat Amersfoordt van regeringswege opdracht had gekregen om Hohenheim te bestuderen en hierover te rapporteren. Dit was echter niet het geval. Hij had middels aanbevelingsbrief een betere entree tot het instituut. Amersfoordt vond het zelf logisch dat hij een rapport maakte over zijn bevindingen. Hij was zelf al vroeg een voorstander van goed onderwijs en in dit licht was een rapport over Hohenheim niet vreemd.
Na zijn promotie begon hij aan de in die tijd voor jongelieden gebruikelijke “Grand Tour” door Europa voordat hij de maatschappij binnentrad. Te paard legde hij in bijna 22 maanden 7000 km af, waarbij hij België, Luxemburg, Duitsland, Oosterijk, Italië, Zwitserland, Frankrijk en Engeland bezocht. Hij maakte kennis met een groot aantal personen en praatte over uiteenlopende onderwerpen. Mede deze ervaringen zouden maken tot een universeel ingesteld mens, die zich gemakkkelijk kon bewegen in hogere kringen. Tijdens deze reis had hij zijn toekomstige vrouw Maria Egberda Everdina Jacoba van Zijll in Italië ontmoet. Teruggekeerd in Nederland vestigde Amersfoordt zich als advcaat in Amsterdam. In hetzelfde jaar Trouwde hij met Maria van Zijll, die echter in 1849 overleed bij de geboorte van haar eerste kind.
Dit verlies bracht een wending in het leven van Amersfoordt, maar hier meer over in de volgende aflevering.

Drs. Hans Dolman jr.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten